Erişilebilirlik adına her gün yeni bir hedef…

Boğaziçi Üniversitesi’ndeki engellilik çalışmalarının geldiği noktayı ve GETEM’in bu konudaki rolünü aktarmak amacıyla çekilen “Boğaziçi Üniversitesi’nde Engelliliğin 50 Yılı” belgeselinin prömiyeri, yolu GETEM’den ve Boğaziçi Üniversitesi’nden geçmiş katılımcıları buluşturdu.

Etkinliğin açılışında konuşan Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hande Sart, Boğaziçi Üniversitesi’ndeki engellilik çalışmalarının nasıl başladığını ve nasıl bir gelişim izlediğini takip etmek için çektikleri bu belgesel ile  erişilebilirliğin bir hak olduğunu bir kez daha vurgulayarak diğer üniversitelere de örnek olmak istediklerini paylaştı. Belgeselin, sesli betimlemeye olanak tanıyarak erişilebilirliği sağlayan bir sinema salonu olan SineBU’da gösterilmesinin de kendileri için anlamlı olduğunu ifade eden Sart’ın ardından söz alan Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmed Özkan  Boğaziçi Üniversitesi’nin farklılıkların bir arada eşit ve özgürce yaşayabildiği bir kültüre sahip olduğunun altını çizdi.

Engellilerin kampüs yaşamının her olanağına tam katılımının Boğaziçi Üniversitesi’nin kültürünün bir parçası olduğunu belirten Özkan,  “Engelliliği bir yardım nesnesi kapsamında değil, farklı ihtiyaçlarından dolayı kampüs yaşamından dışlanmaması gereken bir kapsamda görüyoruz ve engelliliğin bir eksiklik değil farklılık olduğu bilinciyle teknolojik, akademik ve sosyal bakımdan gerekli altyapıları sağlayarak diğer üniversitelere de örnek olmaya çalışıyoruz” dedi.

 Prof. Dr. Mehmed Özkan ayrıca, Boğaziçi Üniversitesi’ndeki engellilik çalışmalarına verdikleri desteklerden dolayı Sesli Betimleme Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Av. Olgun Yılmaz’a da plaket takdim etti. Yılmaz, sesli betimleme kavramının Boğaziçi Üniversitesi sayesinde Türkiye’ye girdiğini belirterek bu oluşumu doğurdukları için GETEM’e teşekkürlerini iletti.

‘’GETEM’in erişilebilirliği mümkün kılması öğrenciler sayesinde oldu’’

Etkinlikte ayrıca belgeselde yer alan isimlerden Prof. Dr. Reşit Canbeyli, Prof. Dr. Fikret Adaman, Doç. Dr. Hande Sart, Dr. Engin Yılmaz, Elif Aybaş, Selahattin Yener ve Emin Demirci’nin katılımıyla bir söyleşi gerçekleştirdi. Gösterime katılamayan Civan İlçi, Lokman Ayva ve Fatoş Mualla Akıncıbay da gönderdikleri videolarla duygularını paylaştılar.

Prof. Dr. Adaman, engellilik çalışmalarının Boğaziçi Üniversitesi’nin farklılıkları birleştiren kültürünün bir parçası olarak üniversite yönetiminin anlayış ve desteğiyle daha da gelişeceğine inandığını belirtirken, Prof. Dr. Reşit Canbeyli engelli öğrencileriyle anılarını paylaşarak onlardan çok şey öğrendiğini vurguladı. Belgeselde engellilik çalışmalarının 70’li ve 80’li yıllarının tanıklarından Selahattin Yener ve Mehmet Emin Demirci, Boğaziçi’nin saygı ve eşitliğe dayanan ikliminin hayatlarındaki izlerini izleyicilerle paylaşırken, halen öğrenci olan Elif Aybaş ise engellilik alanındaki çalışmaların son 50 yılda geldiği noktayı düşünüp bugünden 50 yıl sonrasına baktığında çok heyecanlandığını ifade etti. “GETEM’le ilk tanıştığımda daha fazla ne yapılabilir demiştim ama her sene yeni bir şeyle karşılaşıyorum. Erişilebilir seçim pusulası, sesli levha son dönemde karşılaşıp beni çok heyecanlandıran yeni gelişmelerden sadece birkaçı.”

“Biz hiçbir zaman zirveyi yakalamıyoruz, çünkü her gün erişilebilirlik adına kendimize yeni bir hedef belirtiyoruz” diyerek Elif’in sözlerini destekleyen GETEM Direktörü Dr. Engin Yılmaz da hayallerini her gün daha da yukarı çektiklerini ve erişilebilirliği talep etmenin herkes için önemli olduğunu ifade etti. Doç. Dr. Hande Sart da Boğaziçi Üniversitesi’nde talebin öğrenciden geldiği zaman bir şeylerin değiştiğini dile getirdi ve “Ben yıllar önce ‘Benim bir hayalim var hocam’ diyerek Ayşe Sosyal’ın kapısını çalmıştım, bugün GETEM artık herkes için erişilebilirliği mümkün kılan bir kurum haline geldiyse bu öğrencilerin talep etmesi sayesinde oldu” sözlerini katılımcılarla paylaştı.

1970’lerden bugüne kimseye muhtaç olmadan bilgiye erişmenin tarihi

Yönetmenliğini Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Mert Kaya’nın üstlendiği “Boğaziçi Üniversitesinde Engelliliğin 50 Yılı” belgeseli 1970’li yıllardan günümüze Boğaziçi Üniversitesi’ndeki engellilik çalışmalarını konu ediniyor. Belgesel, farklı dönemlerin tanıklığını yapmış olan engelli mezun ve öğrencilerin yanında engellilik çalışmalarında rolü olan akademisyenlerle gerçekleştirilen söyleşilerden oluşuyor. 1970’li yılları aktarmak adına belgeselde yer alan Selahattin Yener, kendi okuduğu dönemde ders kitaplarını 3 ay önceden öğrenerek gemiyle ABD’den getirtmek zorunda kaldığını paylaşıyor. Engellilik çalışmalarının 80’li ve 90’lı yıllarda geçirdiği aşamalar ise Mehmet Emin Demirci, Lokman Ayva ve Civan İlci tarafından aktarılıyor. Elif Aybaş ve GETEM Direktörü Dr. Engin Yılmaz ise Boğaziçi Üniversitesi engellilik çalışmaları tarihinin 2000’li yıllar ve sonrasında geldiği aşamaları paylaşarak GETEM sayesinde bilgiye erişmenin çok daha kolaylaştığını ve sistematikleştiğini vurguluyorlar.

Akademisyen gözünden üniversitedeki engellilik çalışmaları ise Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü emekli Öğretim Üyesi Emeritus Prof. Dr. Reşit Canbeyli, Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Adaman ve Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hande Sart tarafından aktarılıyor. Engellilik çalışmalarının eşit akademik erişim sağlamak adına önemini vurgulayan öğretim üyeleri, hiçbir engelli öğrencinin imtiyazlı şekilde mezun edilmediğinin ve diplomalarını diğer öğrencilerle aynı aşamalardan geçerek hak ettiklerinin altını çiziyorlar. “Erişilebilirlik bir lütuf değil, haktır” söyleminden hareket eden öğrencilerin talepleriyle adım adım başlayıp GETEM ile kurumsallaşan engellilik çalışmalarının tarihini içeren belgesel, bilgiye erişimin sadece Boğaziçi Üniversitesi bileşenleri için değil, talep eden herkes için GETEM öncesi ve sonrasında nasıl değiştiğini gözler önüne sermesiyle bir tanıklık anlatısı sunuyor.

Haber: Gizem Seher / Kurumsal İletişim Ofisi

Fotoğraflar: Kenan Özcan