Beylikdüzü'nde ilk Açık Ders: Makine beyni insan gibi düşünebilir mi?

Boğaziçi Üniversitesi’nin geçtiğimiz dört yıldır “Açık Ders” adı altında hazırladığı ve İstanbul’daki yeni döneminde Tekfen Holding desteği ve Beylikdüzü Belediyesi iş birliğiyle düzenlenen seminer dizisi 2 Mart’ta Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Say’ı konuk etti.
Kenan Özcan

Beylikdüzü Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi Beylikdüzü Sahnesi’nde Prof. Dr. Cem Say’ın verdiği “İnsan ve Makine Beyinlerinin Sınırları” başlıklı dersle başlayan Açık Ders programında bilgisayar biliminin kurucusu olarak kabul edilen ünlü matematikçi Alan Turing’in temelini attığı “Hesaplama Kuramı’nın,” bilim ve yapay zekâ ile olan ilişkisi tartışmaya açıldı.

Cem Say, ‘’İnsan gibi düşünen makine yapılabilir mi?’’ sorusuna aranan bilimsel yanıtların evrimini hesap makinasının mucidi Leibniz, matematikçi Boole ve Frege, mantıkçı ve filozof Russell ve bilgisayarın mucidi Alan Turing gibi tarihin farklı dönemlerinden bilim insanları ve kuramcılarının teorileri eşliğinde sundu.

Yapay zekânın sınırlarının nereye kadar uzanacağı sorusunu gündeme taşıyan Say, bilgisayar- insan mücadelesi söz konusu olduğunda Dünya satranç şampiyonu Gary Kasparov’un bir bilgisayara yenildiğini, strateji oyunu Go oyuncusu bilgisayarın insana üstün gelebildiğini, bilgisayarların artık şiir yazıp futbol oynayabildiğini belirtti. Go şampiyonunun oynadığı tüm oyunları bilgisayarın kendi kendine yüz binlerce defa oynadığını belirten Say, ‘’Bilgisayarlar her şeyi yapabilir’’ iddiası kadar ‘’Bilgisayarların bazı şeyleri asla yapamayacağı’’ iddiasının da ispata muhtaç olduğuna işaret etti.

Alan Turing’in Enigma şifresini kıran bilim insanı olarak İkinci Dünya Savaşı’nın erken bitmesine ve belki de milyonlarca insan hayatının kurtulmasına sebep olduğunu belirten Say, Turing’in ‘’İnsanlar gibi düşünebilen makinalar yapılabilir mi?’’ sorusu üzerine çalıştığını ve henüz bilgisayarlar hayatımızda yokken insanların çözüp bilgisayarların çözemediği problemlerin varlığına dair sorular sorduğunu ekledi.

“Her davranış taklit edilebilir”

Prof. Dr. Cem Say, insanların yapabildiği her işlemi bilgisayarların da yapabildiğini vurguladı ve “Eğer taklidin aslından daha yavaş davranması sorun değilse, modelleyebildiğiniz her bilgi işlem işini bilgisayara taklit ettirebilirsiniz. Matematikçiler 350 yıl uğraştıktan sonra her soruyu yanıtlayan bir makinenin yapılamayacağını kanıtladılar, ama insanlar kadar hatta onlardan daha da zeki makinelerin yapılmasına bir engel olmadığını gösterdiler,” ifadelerini kullandı.

Açık Ders programı devam edecek

Beylikdüzü Belediyesi iş birliğiyle düzenlenen seminer dizisi kapsamında 16 Mart Pazartesi günü Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. İnci Ayhan’ın ‘’Zaman Algısı,” 31 Mart Salı günü Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Elif Aysimi Duman’ın “Stresin Sinir Sisteminin Üzerindeki Etkileri” başlıklı dersi ve son olarak 06 Nisan Pazartesi günü Boğaziçi Üniversitesi Dilbilim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mine Nakipoğlu’nun “Dil, Beyin ve Evrim” başlıklı dersi yer alacak.