Boğaziçi Üniversitesi’nde koronavirüse karşı üretilecek ASC zerrecik aşısında faz çalışmaları için geri sayım başladı

Boğaziçi Üniversitesi’nde geliştirilen; dört dünya bölgesinde patentli ilk ve tek biyolojik buluş olan ASC protein mikroküreciklerine dayalı platform aşı teknolojisine imza atan Prof. Dr. Nesrin Özören, Koronavirüse karşı üretilecek aşıda-faz çalışmalarına başlamayı hedeflediklerini belirtti. Özören, Koronavirüse karşı mRNA, DNA, inaktif ve vektör aşı adaylarından farklı olarak, dünyada ilk kez sadece Türkiye’de üretilecek ASC zerrecik aşısı üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK koordinasyonunda oluşturulan Kovid-19 aşı çalışma grupları arasında yer alan Prof. Dr. Nesrin Özören ve ekibi, Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Laboratuvarı'nda dünyanın dört bölgesinde patentli, Türkiye'nin ilk ve tek biyoteknoloji buluşu olan mikrokürecik teknolojisini geliştirdi.

Prof. Dr. Özören, Milliyet gazetesine verdiği demeçte ASC protein mikroküreciklerine dayalı platform aşı teknolojisinin vücudumuzdaki protein yapısının immün sistemi uyarması üzerinden çalıştığını ve geliştirdikleri teknolojinin dünyada ilk kez deneneceğini ifade etti. Prof. Dr. Özören, Boğaziçi Üniversitesi’ndeki laboratuvarlarında çalışmaları sürdürülmekte olan ASC zerrecik aşısı teknolojisine ilişkin şu bilgileri verdi:

"Korona aşısı projemizde ASC zerreciklerinden aşı teknolojisini kullanıyoruz. Bu daha önce hiç kimsenin denemediği bir aşı teknolojisi. ASC proteini vücudumuzda bulunan bir protein ve ilginç bir yapısı var. Hücreye bir patojen veya mikrop geldiğinde tetiklenen bir kompleks oluşturuyor. Yani koronavirüs yüzey proteini taşıyan ASC mikrokürecik yapıları,  zerrecikler vücudunuza girdiğinde akyuvar hücrelerimiz bunu algılayarak, savunma sisteminizi harekete geçirecek.

Geliştireceğimiz aşıda ASC proteini akyuvarlara yerleşecek ve virüsü tespit ettiğinde savunma sistemine uyarı verecek. Üzerinde çalıştığımız aşının hayvan deneyleri kısmında etkinliğini görmüş durumdayız. Çalışmalarımızda 1 yılı geride bırakmak üzereyiz. FAZ 1 başvuru dosyası için gerekli son araştırma yöntemlerini de tamamlandıktan sonra Faz 1 deneylerine başlamayı planlıyoruz. 2022’de aşımızın piyasaya çıkmasını hedefliyoruz. Aşımız Kovid-19’la mücadelede çığır açacak.”

''Oda sıcaklığında bozulma olmayacak’’

Türk bilim insanları olarak dünyaya yeni dizayn bir aşı sunmuş olma iddiasını taşıdıklarını kaydeden Prof. Dr. Özören, “Aşımızın tercih edileceğine inanıyoruz. Çünkü ASC zerrecik aşısı oda sıcaklığında bozulmayacak. Eksi 70 derecede taşınma ve saklanma gibi gereksinimlere ihtiyaç duyulmayacak. En önemlisi üzerinde çalıştığımız aşı dizaynının tamamen vücudumuzda bulunan doğal yapı üzerinden koruyuculuk sağlayacak olması. DNA ve RNA yöntemlerinden daha güvenli olacak ve Afrika, Asya, Türk Cumhuriyetleri bizim aşımıza kolayca erişebilecek” diye konuştu.

''Risk grubuna Çin aşısını öneriyorum''

Prof. Dr. Özören, Mrna aşısının güvenilirliğine dair ise şunları söyledi: “Geldiğimiz noktada Çin menşeili aşının daha güvenli olduğunu görüyoruz.  Risk grubundaki insanlarımızın  Çin aşısından olmalarını tavsiye ediyorum. Mrna aşılarında RNA molekülü bulunuyor. RNA’yı kontrol edemediğimiz gibi, RNA aşıları vücutta aşırı immün yanıtların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Bu durum herkes için geçerli olmasa da bazı kişiler de hücre içinde başka mekanizmalara zarar verme riski söz konusu olabilir. Bizim üzerinde çalıştığımız ASC zerrecik aşısı ise tamamen vücudumuzda bulunan protein üzerinden çalışacak.”