Kandilli Rasathanesi 7/24 deprem ve tsunami takibinde
1-7 Mart tarihleri Türkiye'de Deprem Haftası olarak değerlendirilirken, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), 7 gün 24 saat deprem ile denizlerde buna bağlı oluşabilecek tsunamileri takip ediyor, raporluyor ve analiz ediyor. KRDAE, yeni takip istasyonları kurarken, mevcut sistemlerini de sürekli güncelliyor. Bununla beraber 2001'de faaliyete geçen 110 yer istasyonuna sahip "Deprem Erken Uyarı Sistemi" ile depremlerle oluşabilecek can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi için de faaliyetler yapılıyor. KRDAE Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ise Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu hatırlatarak, "Marmara'da gerçekleşmesi beklenen depremin büyüklüğünün 7'nin üzerinde olma ihtimali var. Biz depremin 7'nin üzerinde meydana gelebileceği gerçeğini kabullenerek buna göre hazırlıklı olmalıyız. Unutmamalıyız ki herkese düşen bir görev var. Depremle ilgili kaderci de olmamak lazım; çünkü insan, kaderini biraz da kendisi belirliyor. Umarım olası depremler biz hazır olana kadar bekler. Ama bu sırada bizim de o zamanı boşa geçirmememiz gerek" diye konuşuyor.
DEPREMLERE ANINDA ANALİZ
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'ne bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM), Türkiye çapında 250 deprem istasyonu, 500 sensör ve 1079 GPS ölçüm merkezinden gelen gerçek zamanlı, sürekli verinin en hızlı şekilde değerlendirilmesini yapıyor. Türkiye ve bölgede olan depremlere ilişkin "Deprem Bilgi Mesajı" ise UNESCO Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu (IOC) çatısı altında "Ulusal Tsunami Uyarı Merkezi ve Bölgesel Tsunami Hizmet Sağlayıcısı" olarak operasyonel merkezden aralıksız iletiliyor. Bu amaçla KRDAE, depremlerin çok disiplinli ve sistematik araştırmalarla 7/24 izlenmesi ve değerlendirilmesi için ülke genelinde işlettiği deprem istasyon sayısını sürekli arttırıyor ve mevcut istasyonlarını da günün teknolojisine uygun olarak modernize ediyor. Modern sistemleriyle KRDAE, depremin oluş zamanı, büyüklük, derinlik ve yer gibi parametrelerini çok kısa bir sürede tespit ederek, ilgili karar verici kurumlara bildiriyor.
ULUSLARARASI İŞ BİRLİKLERİ DEVAM EDİYOR
KRDAE; Uluslararası sismoloji merkezleri EIDA (European Integrated Data Archive), ORFEUS (Observatories and Research Facilitiesfor European Seismology), EMSC (European Mediterranean Seismological Center) ve ISC (International Seismological Center) ile düzenli olarak parametrik ve sayısal deprem verisi paylaşımı yapıyor. Türkiye'nin bölgesel deprem etkinliğinin hızlı ve güvenilir gözlenmesi amacıyla yapılan protokollerle, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Gürcistan, İtalya ve İsrail gibi komşu ülkelerle gerçek zamanlı sismik veriler paylaşılıyor. Bununla beraber uluslararası ortak projeler sayesinde kurulan iş birlikleri de devam ediyor.
TSUNAMİ TEHLİKESİ MODERN SİSTEMLERLE BELİRLENİYOR
KRDAE bünyesindeki Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM), UNESCO Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu (IOC) akreditasyonu ile "Ulusal Tsunami Uyarı Merkezi" olarak modern sistem ve modelleriyle denizlerde gerçekleşen depremlerin oluşturabileceği tsunami risklerini de değerlendiriyor. Bununla ilgili Türkiye ve bölgedeki ülkedeki karar verici kurumlara vakit kaybetmeden bildirimler yapılıyor. Merkez bununla beraber Türkiye'de tsunami farkındalığının artması ve bu gerçekleştiğinde oluşabilecek zararların azaltılması için de faaliyetler gerçekleştiriyor.
110 YER İSTASYONUYLA DEPREM ERKEN UYARI SİSTEMİ 20 YILDIR DEVREDE
KRDAE, 2001'de kurduğu "Deprem Erken Uyarı Sistemi" sayesinde özellikle Türkiye'de karar verici kurumları uyararak, tedbirler zincirinin daha etkili ve hızlı bir şekilde kurulmasında da görev alıyor. Türkiye'de sayıları 110'a ulaşan ivme istasyonuyla elektrik ve doğalgaz dağıtıcısı gibi kritik kurumlar uyarılarak, deprem sonrası yaşanabilecek can ve mal kayıplarının azaltılması amaçlanıyor. Aynı zamanda BDTİM, Marmara Bölgesi'ndeki 80 genişbatlı ivme ve kısa periyotlu sensör ile depremleri izliyor.
"NE ZAMAN OLACAĞINA DEĞİL, ZARARLARI AZALTMAYA ODAKLANMALIYIZ"
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Prof. Dr. Haluk Özener de 1-7 Mart Deprem Haftası kapsamında Türkiye'deki deprem gerçeğinin bir kez daha altını çiziyor. Marmara'da 7'den büyük bir deprem olma ihtimalini hatırlatan Prof. Dr. Özener, buna hazırlıklı olmanın önemine işaret ediyor:
"Elde edilen bilgiler sonucunda yaşamakta olduğumuz coğrafyada ortalama her 6.5 yılda bir 7'den büyük bir deprem gerçekleştiğini gözlemleyebiliyoruz. Dolayısıyla gerçeği aklımızda tutmamız ve bununla birlikte yaşamayı da öğrenmemiz gerekiyor. Depremin ne zaman olacağından çok zararlarının azaltılması çalışmalarına odaklanmamız şart. Her zaman kötümser senaryolar olabilir. Marmara'da gerçekleşmesi beklenen depremin büyüklüğünün 7'nin üzerinde olma ihtimali var. Biz depremin 7'nin üzerinde meydana gelebileceği gerçeğini kabullenerek buna göre hazırlıklı olmalıyız. Unutmamalıyız ki herkese düşen bir görev var. Depremle ilgili kaderci de olmamak lazım; çünkü insan, kaderini biraz da kendisi belirliyor. Umarım olası depremler biz hazır olana kadar bekler. Ama bu sırada bizim de o zamanı boşa geçirmememiz gerek."
*/
