Boğaziçi Zafer Hocası'na veda etti

Türkiye ve dünyanın önde gelen tarihçilerinden Prof. Dr. Zafer Toprak 3 Haziran’da hayatını kaybetti. Öğrencileri, akademi dünyasından arkadaşları ve sevenleri 5 Haziran’da Albert Long Hall Binası’nda düzenlenen törende Boğaziçi Üniversitesi ile tarihçiliğe büyük katkılar sunan Prof. Dr. Zafer Toprak’ı andı.

Osman Yalçın

Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü Eski Başkanı ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Eski Müdürü Prof. Dr. Zafer Toprak Boğaziçi Üniversitesi’nde anıldı. Törene Prof. Dr. Zafer Toprak’ın eşi Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binnaz Toprak’ın yanı sıra eski dönem rektörler ile akademisyenler de katıldı.

“TÜRKİYE’DE ÇIĞIR AÇTI”

Törende konuşan Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Selçuk Esenbel, Prof. Dr. Toprak’ın Geç Osmanlı ve Cumhuriyet Tarihi alanında özgün ve yenilikçi çalışmalarıyla çığır açtığını vurguladı. Tarih Bölümü’nün ulusal ve uluslararası alanda yükselişe geçmesinde Prof. Dr. Toprak’ın çok önemli rol üstlendiği belirten Prof. Dr. Esenbel şunları söyledi:

“Prof. Dr. Toprak’ı,Tarih Bölümü programlarının güçlendirilmesi için vermiş olduğu emsal emek ile Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nün Cumhuriyet Tarihi’nin yeni bir yaklaşımla araştırılmasının merkezi olarak geliştirilmesinde üstlendiği kurucu konumuyla hatırlıyoruz. Kronolojik olarak kendisinin en önemli katkılarından biri Türkiye’nin 1980 Darbesi sonucu, iktisadi kriz ortamında 4 kişiye düşmüş tarih bölümü derslerinin yetkin bir şekilde verilmesine gayret etmesi ve programın ayakta kalmasını sağlamasıdır. Bu ön acıcı çabalar sonucunda, 1990’lı yıllarda üniversite ve Tarih Bölümü yerel ve küresel düzeyde yükselişe geçmesiyle, özellikle Tarih Bölümü programının çok yönlü hale gelmesine doğrudan olumlu destek vermiştir. Özellikle yüksek lisans ve doktora programlarımızın bölüm üyelerinin uzmanlık alanlarını da harmanlayarak kapsamlı hale gelmesine de büyük katkılar sağlamıştır. Bunlar Türkiye’de çığır acıcı adımlardır.”

“ONUNLA 50 YILDIR DOSTTUK”

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Pamuk ise Prof. Dr. Toprak ile çalışma arkadaşlığının yanı sıra uzun yıllara dayanan dostluğunun da olduğunu ifade etti. Prof. Dr. Toprak’ın eşine az rastlanır bir tarihçi olduğunu belirten Prof. Dr. Pamuk şunları söyledi:

“Zafer ile bundan 50 yıl önce Çanakkale’de askerlik yaparken tanıştık. Askerde boş zamanlarımızda satranç oynayarak arkadaş olduk. 1975 yılı sonbaharında askerden yeni çıkmıştık, ikimiz de doktora öğrencisiydik ve tezlerimiz üzerinde çalışıyorduk. Beni Kadıköy’deki evine davet etmişti. Odasında otururken tarih ve yeni projelerimizi konuştuk. Biraz sonra Zafer dayanamadı. Yatağının altındaki örtüyü kaldırdı ve altında kocaman sandık veya karton kutu vardı. Zafer Londra’daki öğrenciliği sırasında İngiliz arşivlerinden arşiv belgelerinin fotokopilerini çekmiş. O gün orada onun belge ve kitap toplama tutkusunu ilk defa gördüm. Sonra hepimizin bildiği gibi toplamaya ve onları kullanmaya devam etti. Beni Boğaziçi’nde davet eden Zafer’dir. Onun sayesinde hayatımın en mutlu ve verimli 25 yılını bu kurumda geçirdim.” 

“BOĞAZİÇİ’NİN AKADEMİK KALİTESİNE KATKISI ÇOK BÜYÜK”

Boğaziçi Üniversitesi Eski Rektörü Prof. Dr. Üstün Ergüder ise Boğaziçi Üniversitesi’nin gelişiminde Prof. Dr. Zafer Toprak’ın çok önemli yer tuttuğunu dile getirerek, “1970’li yıllarda başta Ankara olmak üzere ODTÜ gibi birçok üniversiteden arkadaşlarımız Boğaziçi’ne geldi. Zafer de 1970’lerin ikinci yarısında Boğaziçi’ne daha sonra eşi olacak Binnaz ile birlikte başladı. Bu isimlerin Boğaziçi’nde olması, burayı bir üniversite yaptı. Bu çok önemli ve kıymetli bir katılımdır. Çünkü Zafer gibi başarılı arkadaşlarımızla birlikte Boğaziçi’nin akademik kalitesi çok yükseldi. Zafer de bu süreçte önde gelenlerden biriydi. O iyi ve her zaman dinlemesini bilen bir arkadaştı” diye konuştu.

Törende söz alan Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Birol Çetin Prof. Dr. Zafer Toprak’ın son gününe kadar çalıştığını ve birlikte hazırladıkları birçok projenin de yeni tamamladığını ifade ederken, Tarih Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan da akademik kariyerinde Prof. Dr. Toprak’ın “fırtınalı bir denizdeki fener” gibi yol gösterici ve eğitici olduğunu söyledi.