Makam ve usulleri bilgisayarla tanıyan teknoloji

Türk Müziği matematiksel yaklaşımla analiz edildi, uygulamaya dönüştü

Büyük veri madenciliği ve yapay öğrenme metotları alanında çalışmalar yürüten Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Taylan Cemgil aynı zamanda uzun yıllardır müzik alanında araştırmalarıyla da tanınıyor.  Cemgil’in doktora sonrası araştırmacı Andre Holzapfel ve öğrencileri ile geliştirdiği son çalışmalardan biri de Türk Sanat Müziğinin melodik ve ritmik yapılarını otomatik olarak tanıyan bir uygulama.

Büyük veri madenciliği ve yapay öğrenme metotları alanında çalışmalar yürüten Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr.Ali Taylan Cemgil'in, aynı zamanda müzik ve yapay zekâ alanında çalışmaları bulunuyor. Bu kapsamda Türk müziğinin analiziyle ilgili çalışan Cemgil, makam ve usulleri bilgisayar ortamında ayrıştırarak otomatik olarak tanınmasını sağlıyor.

Doç. Dr.Cemgil makamlar ve karmaşık ritimlerin arasındaki ilişkileri de içinde barındıran metodolojisiyle bir ilk örnek oluşturan projeye dair şu bilgileri verdi: “Marie Curie projesi çerçevesinde bir doktora sonrası program kapsamında Türk müziğinin analiz edilerek makamların, usullerin bulunması ve otomatik olarak çıkarılmasıyla ilgili çalışma yaptık, halen de devam ediyoruz. Örnek olarak vermek gerekirse projede ‘’Bu Ferahfeza makamında çalan bir eserdir’’ bilgisinin otomatik olarak çıkartılmasını hedefledik. Buna ‘’Music Information Retrival’’ (Müzikten Bilgi Çıkarımı) denilebilir’’.

Projenin 2013’te başlayıp 2015’te sona erdiğini belirten Holzapfel ve Cemgil’in de katıldığı çalışmalar dünya müzik envanteri konusunda yapılan çalışmalara Türk müziği makam ve usullerini içermesi açısından yeni bir katkı sunmuş oldu. Bu çalışma sayesinde bu alanda dünya genelindeki veri setlerine Türkiye’den bir metodolojinin eklenmiş olduğunu belirten Ali Taylan Cemgil, sözlerini şöyle sürdürdü:

‘’Bizim çalışmalarımız genel olarak metotlar, algoritmaların geliştirilmesi ve bunların sınanması üzerine diyebiliriz. Makamları tanıyan, Türk müziğinde ritimlerle melodilerin ilişkilerini içinde barındıran bu yaklaşımı bir metot önerisi geliştirdik. Biz bunu matematiksel bir temelde ele aldık. Metodolojiyi eğer doğru kurgularsanız aynı metodoloji alıp bambaşka bir alanda veri analizi probleminde uygulamaya koyabilirsiniz’’.

Aynı zamanda profesyonel olarak caz müziği alanında yorumculuğa devam eden Doç. Dr.Cemgil, ilgi alanlarının başında bilgisayarların sesleri nasıl algıladığının geldiğini müziğin kaydedildikten sonra notalandırılması veya tempo gibi kavramların otomatik olarak bilgisayar tarafından görüntülenmesi ile ilgili konularda çalışmalara devam ettiğini ekledi.

Doç. Dr.Ali Taylan Cemgil Hakkında

Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nden 1993 yılında mezun oldu. 1995’te aynı bölümden yüksek lisans derecesi alan Cemgil, doktora derecesini ise Hollanda’da Radboud University Nijmegen’den aldı. Amsterdam Üniversitesi Akıllı Otonom Sistemler Laboratuvarı’nda ve İngiltere’de Cambridge Üniversitesi İşaret İşleme ve İletişim Laboratuvarı’nda doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapan Doç.Dr. Cemgil halen Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nde öğretim üyesi olarak çalışıyor.

 

 

Haber: Kurumsal İletişim Ofisi

Fotoğraflar: Kenan Özcan